Kırgızistan Gezi Rehberi: Seyahat Öncesi Bilmeniz Gerekenler

Kırgızistan. Farklı bir yere gitmem lazım. Klasik Avrupa Kıtası ülkeleri gibi olmamalı. Diğerlerinden ayrı. Gezerken gerçekten de beni şaşkınlığa uğratacak bir yer. Anlatacağım, heyecanlanacağım bir yer. Göçebe kültürünü hissedeceğim, dağlarına hayran hayran bakacağım, yemeklerinin keyfini süreceğim bir yer.

Gitmeden önce böyle beklentilerim vardı. Derken, Kırgızistan’a gitmeye kadar verdim. Hem de 2 kez gittim. Toplamda 10 gün kaldım. Peki hayran oldum mu ? Gittiğime değdi mi dersin ? İşte aradığınız tüm soruların cevabı bu yazımda.

1. Orta Asya’nın İsviçresi Kırgızistan’a Başlangıç

Değdi. Kuzeyinden güneyine, doğusunda batısına yaklaşık 11 farklı noktasını gördüm. Bu yazımda, Kırgızistan’a gitmeden önce aradığınız tüm soruların cevaplarını en ince ayrıntısına kadar bulabilin diye, tüm deneyimlerimi tek tek aşağıda yazdım.

Ülkenin % 72’si yemyeşil ve dağlarla kaplı

Canım çıktı. Ama Kırgızistan’da o kadar çok keyif aldım ki, hiç sıkılmadan bildiğim her şeyi anlatmak istedim. İnsanlarını, yemeklerini sevdim, hele ki doğasına hayran oldum. Ucuz mu ucuz, vizesiz mi vizesi olması da cabası. Daha ne olsun ?

2. Kırgızistan Vize Durumu

Kırgızistan bizden vize istemiyor. Elimizi kolumuzu sallayarak Kırgızistan’a giriş yapabiliyoruz.

Zaten nasıl giriş yaptığımızı da, aşağıda anlatacağım.  Başıma gelen deneyimleri anlattım merak etmeyin. Ülkeye girerken bir kaç kontrol var hepsi o kadar. Hatta isterseniz Kazakistan sınırından da giriş yapabilirsiniz. Detaylar aşağıda.

3. Kırgızistan Nasıl Bir Ülke

Fakir bir ülke. Yolları yok ya da kötü denecek durumda. Yeni yeni yatırım almaya başlamışlar. 1991 yılında Sovyetler’den ayrılan Kırgızistan, Bişkek dışındaki şehirlerinin pek gelişmiş olmadığı bir ülke.

Kırgızistan Başkenti Bişkek ismi önceden Frunze imiş.

Zor bir coğrafya buralar. Özellikle Sovyetler’den ayrıldıklarında, çok zor zamanlar geçirmişler. Yoksulluk, fakirlik hatta açlık ile yüzleşmişler.

Orta Asya’nın 7 bağımsız devletinden birisi

Şimdilerde de çok bir zenginlik yok. Eski arabalar ülkenin dört bir yanında. Zenginlik nedir bilmeyen, tek derdi dağlar olan nüfusun hala büyük bir çoğunluğunun göçebe hayatını yaşadığı bir ülke burası.

Ayda 300 dolar çok büyük bir maaş buralarda. Rüşvet yaygın. Paran varsa, kral sensin kafası hala devam ediyor. Ama son zamanlarda bir şeyler değişmeye başlamış. Ne kadar değişmiş, orası muamma tabi.

Kırgızistan’a tur yapacaksanız Ulukman ile görüşün. Kim olduklarını aşağıda zaten anlattım ama burada da yazayım dedim. İletişim için tıklayın

4. Kırgızistan Hakkında & Tarihi

Kırgızistan ismi, Kırgız ülkesi anlamına geliyor. Kırgızlar, yıllarca Göktürk devrinde Sayan Dağları’nda yaşamışlar. 840 yılında Uygur Devleti’ni yıkarak, bu coğrafyaya egemen olmuşlar.

Kırgızistan nüfusu neredeyse 6 milyon

Sonrasında ise, Karahanlılar döneminde Müslüman olmuşlar. Kırgızistan, günümüzde Devlet Ateizmi içinde yaşamasına rağmen, en yaygın din olarak İslam dinini (Halkın % 75’i İslam dinini kabul etmiş) benimsemiş bir ülke. Hadi kısa kısa size bu ülkeyi anlatayım :

• Göçebelerin çadırlarına Bozüy diyorlar. Hani filmlerde olur ya. Yemyeşil dağların ortasında beyaz çatılı çadırlar olur. İşte onlar.
• Kırgızistan Para birimi SOM. 100 SOM yaklaşık 5 TL ederinde. Özellikle Bişkek’te bir çok noktada döviz bürosu var. Ama diğer küçük Kırgız şehirlerinde ne yazık ki çok az noktada paranızı bozdurabilirsiniz. O yüzden, Bişkek Kırgızistan’a gelince paranızı Bişkek’te bozdurun. Kırgızistan parası çok değerli değil ama döviz bürolarına da aman dikkat edin. Öyle her yerde paranızı bozdurmayın. BİŞKEK linkinden Bişkek gezi notlarıma ulaşabilirsiniz.
• Kırgızistan’da telefon hattı : Megacom diye bir firmadan hat aldık. 1 haftalık 12 ggbyt internet, 300 dakika konuşma, 170 SOM idi. Kırgızistan’da telefon işinizi de bu şekilde halledebilirsiniz.
• Eğer, Kırgızistan’da telefon veya elektronik eşya almak isterseniz : Bize göre yaklaşık %40 daha ucuz. Ben, I Phone 7 Plus aldım. Alırken yaklaşık 3.300 TL ödedim. Türkiye’de neredeyse 5.000 TL idi. Telefon alacaksanız, Yurtdışında alınan telefon Türkiye’de nasıl kaydedilir yazıma bir bakın derim. Alışveriş için, Bişkek’deki Tsum Center gayet güzel bir nokta. Ne ararsanız var.
• Bizim priz türlerinin aynısı orada da geçerli.
• Yollar fena. Şöförlüğünüze güvenmiyorsanız araba kiralamayın.
• 1 litre benzin 35 SOM

5. Kırgızistan Nerede ? Kırgızistan’a Ulaşım

Kırgızistan, doğusunda Çin, Kuzeyinde Kazakistan, batısında Özbekistan, güneyinde ise Tacikistan ile komşu olan küçük bir ülke. Özellikle Özbekistan ile hala devam eden sorunları var.

Ülkede en çok bilinen 2 şehir var : Birisi başkent Bişkek ve diğeri Osh şehri. Zaten en büyük bu 2 şehirmiş. O yüzden, bu 2 şehir arasında uçak ile ulaşım var ve Pegaus Hava Yolları tarafından operasyonlar yürütülüyor. Pegasus, bu coğrafyada çok güçlü bir pazara hakim. Hatta Hindistan’a, Bişkek aktarmalı uçuşlar düzenliyorlar.

Kırgızistan nerede : Haritası konumu

Şimdi ben size, ülkede nasıl gezdiysem tüm alternatifleri anlatayım diyorum. Hatta, bildiğim ama yapmadıklarımı da anlatacağım :

Kırgızistan’a uçak ile ulaşım

Pegasus Hava Yolları’nın direk Başkent Bişkek’e uçuşları var. Yaklaşık 4 saat 30 dakika sürüyor ve bilet fiyatları ortalama gidiş-geliş 800 TL civarında. Başkent Bişkek’deki havalimanının adı Manas Havalimanı.

Uçak bileti almadan önce : En ucuz uçak bileti arama motorları yazıma bir bakabilirsiniz.

Burası küçük bir hava limanı. Hava limanına indikten sonra, tüm bagajları tek tek arıyorlar. Hepsi X-Ray’den geçiyor. Hava limanından çıktıktan sonra, yaklaşık yarım saat sonra Bişkek’e ulaşabiliyorsunuz. Taksi dışında ulaşım zor olur. Tek yön yaklaşık 600 SOM tutuyor. Eğer otelde kalacak olursanız, sizi gelip alıyorlar veya aldırıyorlar.

Pegasus Hava Yolları ile Bişkek’e Uçuyorum

Kırgızistan’a Karayolu ile Ulaşım

Hangi ülkeden Kırgızistan’a giriş yapacağınıza göre değişiyor bu durum. Ben, 1 kez Kazakistan’a gidip-gelmiştim. Bişkek’ten taksi ile 400-500 SOM vererek sınıra geliyor; sonrasında Kazakistan tarafına geçip oradan Almati’ye yine taksi ile gidebiliyorsunuz. Toplamda 7-8 saatlik bir macera bu. Ama gelmişken eğer 2-3 gün fazladan plan arıyorsanız, denemeye değer.

Kalpak : Başlarındaki keçeden şapkalar

Kırgızistan’da Şehirler Arası Ulaşım

Kırgızistan’a gelmeden önce, ulaşım konusunda araştırmalar yapmıştım. Ülkeyi gezmenin en kolay yolu araç ile gezmek dediler. Ben de öyle yaptım.

Bu yollar nasıl arşınlanmasın

Araçlar, şöförlü veya şöförsüz olabiliyor. Günlük araç kiralama ücreti 70 dolar civarında. Gitmeden önce araç kiralama yazımı bir okuyun derim. Aşağıda konakladığımız otelleri listeleyeceğim. Dilerseniz, gelince otel yönetimi ile de görüşebilir, onlardan bu konuda yardım alabilirsiniz. Ellerinden geleni yapıyorlar.

Bu arada, tabi ki otobüsler de var. Ama biz pek güvenemedik. Ayrıca, Bişkek’ten Issık Gölü’ne giden tren ile macera peşinde koşabilirsiniz. Hatta ve hatta, Moskova’ya bile trenle gidebilirsiniz ama 2-3 gün sürüyor diye biliyorum.

Kırgızistan Şehir içi Ulaşım

Yerel dolmuşlar olan Marshrutka en çok kullanılan ulaşım aracı. Özellikle Bişkek’te heryerde görebilirsiniz. Ama isterseniz taksi ile de dilediğiniz yere ulaşabilirsiniz. 400-500 SOM verince nereye isterseniz götürüyorlar. Ama kısa mesafede 100 SOM’a, bir çok noktaya ulaşabilirsiniz.

6. Kırgızistan’da Konaklama

Büyük şehirlerde otellerde kaldım. Küçük şehirlerde de, CBT yani Kırgızistan Community Based Tourism Birliği tarafından desteklenen evlerde konakladım.

Konakladığımız Yerler

Bazen ise, bozüy denilen çadırlarda kaldım. Konakladığım şehirlerdeki tesislerin hepsini şu şekilde aşağıda paylaşıyorum. Otellerin isimlerine tıklayarak inceleyebilirsiniz.

• Bişkek : Bişkek Centrum Hotel Bu otel olağanüstü idi (Puanı 9.2). Hava limanından ulaşım hizmetleri de var. İncelemek için tıklayın
• Issık Gölü : Jurten Camp, Issık Gölü’nün hemen kenarında çok sevimli bir işletme idi. Burada, Bozüy çadırlarında kaldık. görmek için tıklayın
• Suusamyr : Dağların tepesine, bulutların üstünde konakladığımız Baytur Suusamyr otel harikaydı.
• Çıçkan Vadisi : Chickan olarak yazılan yemyeşil vadide, Oson Motel’de konakladım. 
• Arslanbob : CBT Arslanbob birliğinin organize ettiği evlerde konakladım
• Osh : Ethno Osh hotel çok güzel bir oteldi. Hem de oldukça uygundu.

Diğer Kırgız otellerini görmek isterseniz tıklayın

7. Kırgızistan Gece Hayatı ve Eğlence Alışveriş

Özellikle gece hayatı konusunda adres : Bişkek olacak. Bu konuda, birazcık detaya inip, bildiğim tüm ayrıntıları ayrı bir yazım olan Kırgızistan Gece Hayatı yazımda anlattım. Hatta bildiğim tüm detayları, mekanları, başınıza gelecek tahmini durumları, fiyatları. Her şeyi…

Alışveriş kısmına gelince : Özellikle Bişkek’deki Osh Bazaar, Tsum Center zaman kalırsa da Dordoy Bazaar gitmeniz gereken duraklar olsun.

Kırgızistan’ndan ne alınır diyenlere ise : Yerel kıyafetler (Özelikle Kalpak denen şapkalar), magnet alabilirsiniz. Yukarıda söylediğim gibi, elektronik ürünler de bize göre oldukça uygun. Bu arada, her daim pazarlık yapmayı unutmayın derim.

8. Kırgız Yemekleri

“Deniz. Hiç aç kalmıyor musun oralarda ? ” diye soruyorsunuz ya hep : Evet kalıyorum. Ama Kırgızistan kesinlikle bunlardan bir tanesi değildi.

Bozüylerde kaldım. Akşam yemekleri bu kadar zengindi. Hiç aç kalmadım

Hatta var ya, kilo bile aldım yahu. Etler mis gibi, her daim noodle ile yapılan bir yemek var, alkol bedava. Aslında yemekler de bedava. O yüzden, ne yediysem, ne içtiysem En Güzel Kırgız Yemekleri yazımda tek tek anlattım.

9. Kırgızistan Gezilecek Yerler & Kırgız Şehirleri

Kırgızistan, her ne kadar haritada küçücük bir ülke olarak görünse de, ülkenin % 70’inden fazlası dağlık olduğu için, gezilecek yerlere ulaşmak göründüğü kadar kolay olmuyor. Ülkede toplamda 10 gün kaldım ve Kırgızistan’da şu şekilde bir rotayı izledim :

Kuzey Rotası

• Bişkek
• Issık Gölü ve çevresi
• Fairy Tale kanyonu
• Karakol
• Cholpon Ata

Güney Rotası

• Suusamyr
• Çıçkan Vadisi
• Toktogul
• Arslanbob
• Celalabad (Jalal Abad)
• Uzgen
• Osh

Yukarıda, özet olarak gezdiğim yerleri, Kırgızistan Gezilecek Yerler yazımda tek tek anlattım. O yazımdaki rotaları ve gezilecek noktaları tek tek incelemenizi öneriyorum.

10. Kırgızistan Gezisi Kaça Mal Olur ?

Ülke çok pahalı değil. Yemekler oldukça ekonomik. Gece hayatı istiyorsanız da, alkol fiyatları bizdekine nazaran bedava.

Konaklama, ulaşım ve yeme-içme masraflarınızı göz önüne alınca; ortalama 40-50 dolara Kırgızistan’ı gezebilirsiniz. Ama bu söylediğim rakam, 3 öğün iyi restoranlarda yemek, çılgın gece hayatı ve konaklamayı içeriyor.

Arslanbob

Eğer Kırgızistan’da tur istiyorsanız, Tabiat Tour ile gezmenizi öneriyorum. Zaten yukarıda kim olduklarını anlatmıştım. 3 öğün yemek, ulaşım ve konaklama dahil kişi başı 100 dolar talep ediyorlar. Eğer her şeyimiz hazır olsun, tüm planları onlar yapsın ben keyfini süreyim diyorsanız gözünüz kapalı güvenebilirsiniz. Sitelerini görmek için tıklayın.

11. Kırgızistan’a Ne Zaman Gidilir ? Nasıl Bir Rota İzlenir ?

Ben, mayıs ve temmuz aylarında gittim. 2 ayda da hava çok güzeldi. Ne çok soğuk ne de çok sıcaktı. Yerel halktan öğrendiğime göre de; en güzel zaman mayıs-ekim arası imiş. Bence, mayıs sonu Kırgızistan için en ideal dönem.

Gezdiğim Şehirlerin Haritadaki Konumları

Rota konusuna gelirsek, tamamen sizin ne aradığınıza göre değişiyor. Dünyanın en meşhur zirvelerinden bir tanesi olan Lenin Zirvesi’ne tırmanayım derseniz, 1 hafta da yetmez.

Ama bana sorarsanız ; yukarıda anlattığım Kuzey Rotası için 4, Güney Rotası için ise 6 gün yeterli olur.

İzlemeniz gereken rota ve kalmanızı önerdiğim günleri de şu şekilde sıralayayım diyorum :

Kuzey Rotası

• Bişkek : 1-2 gün. Zaten çoğu gezilecek nokta şehrin merkezinde bulunuyor. Şehir dışındaki Ala-Arça Milli Parkı gibi yerlere de gitmek isterseniz 1 gün daha ekleyin
• Issık Gölü ve çevresi : Bu rotayı 2 günde yapabilirsiniz. Sırası ile ; Fairy Tale kanyonu, Karakol ve Cholpon Ata rotalarını izleyin.

Güney Rotası

• Suusamyr – Çıçkan Vadisi : Bu rota için 2 gün ayırın. Zaten çoğu yolda geçecek.
• Toktogul – Arslanbob – Celalabad (Jalal Abad) : Yolda göreceğiniz manzaralara bayılacaksınız. Her yer yemyeşil olacak. Rota için en az 2 gün ayırın.
• Uzgen – Osh : Büyük şehirler. Genelde müzeler, önemli yerleri göreceksiniz. 2 büyük şehir için 2 gün ayırmanızı öneririm.

12. Kırgızistan Hakkında Uyarılarım

Bu kısmı size uzun uzun anlatmadan geçmek istemiyorum. Çünkü, dikkat etmeniz gereken bazı durumları belirtmek istiyorum ve gittiğinizde “Ah Deniz. Keşke söyleseydin.” demenizi istemiyorum. Uyarmadan olmaz tabi.

Ala Too Meydanı

• Çok iyi tuvaletler beklemeyin. Bildiğiniz çukur, tuvalet görevi görecek. Bu, özellikle bozüy yani çadırların olduğu tesislerde geçerli.
• Öyle herkese güvenmeyin. Her önüne gelen “Aaa biz sizinle kardeşiz.” diyenlere inanmayın. Oteller genelde güvenilir oluyor. Onlara danışın.
• Geceler. Özellikle Bişkek’de çok farklı oluyor. Taksiciler aklınızı çelmeye çalışacaklar. “2000-3000 SOM Abi” diye diye yolu uzatacaklar. Bu kısmı zaten Kırgızistan gece hayatı kısmında anlatıcam.
• Yollar. Yine söylüyorum. Diyelim araba kiraladınız. Polis, radara girdiğinizi söyleyip, sizden rüşvet isteyebilir. Bunu, açık açık yapabilir. 100-200 SOM verebilirsiniz.
• Kırgızistan Hava durumu: Bir soğuk, bir sıcak olacak. Her daim yanınızda uzun kollu bir şeyler bulundurun.
• Türkiye’den abur cubur götürün. Dağlarda yürürken işinize yarar.
• At turları yapın. Ama mutlaka dikkatli olun. Düşerseniz, bir yerleriniz kırılabilir.

13. Kırgızistan’a Kadar Gelmişken Başka Nereye Gidelim ?

Buraya kadar gelmişken, Kazakistan’ın Almati şehrine de çok rahat bir şekilde geçiliyor. Ben, Bişkek’den 2 günlüğüne Almati’ya gitmiştim. Yukarıda karayolu ile ulaşım kısmında anlattım gerçi. Ama zaman kalırsa gidin. Almati çok gelişmiş bir şehir. Beni şaşırttı.

Kırgızistan’a gitmeden önce aşağıdaki yazılarımı sırası ile okuyun

• Bişkek
• Kırgızistan Yemekleri
• Kırgızistan Gezilecek Yerler
• Kırgızistan Gece Hayatı

Kırgızistan, beni benden alan dağları, hiç aç bırakmayan yemekleri, şaşkına çeviren çılgın Bişkek gece hayatı, yıldızların altında uyuduğum yayla evleri, her daim gülen efsane güzel gözlü çocukları ile bayıldığım bir ülke oldu. Arka arkaya gittim. Bir çok takipçime de şiddetle önerdim. Dünyada bir şeyler değişmeden kaçırmamanız gereken bu ülkeyi, mutlaka listenizde ön sıralara almanızı öneriyorum. Hayal edin. Düşün peşine…