İran Kadınları : İran Erkekleri Yaşamları : İran’da Yaşam Zor mu ?

İran’da yaşam ve İran’da kadın olmak konusunda o kadar çok soru aldım ki; 2 haftalık İran gezimden dönünce ilk bu yazıyı yazmak istedim. Baştan belirteyim: İran kadınları, İran erkekleri hakkında gözlemlerim gayet olumlu oldu. Tanıştığım insanların % 90’ı, benden-bizden daha mutluydu. Çoğu İranlı, hayatından memnundu. Bunu nasıl yorumlarsınız bilemem ama benim gördüğüm en dışa dönük, en sosyal insanlar İran halkı oldu. Bunu, şu ana kadar gittiğim 73 ülkeye dayanarak söylüyorum…

İran‘da yaşam, gözlemlediklerime dayanarak söylüyorum, öyle gazetelerde gördüğümüz gibi çokta zor değildi. Bir çok İranlı, kısıtlı da olsa, hayattan keyif alıyordu.

Kadınlar istedikleri şekilde dolaşabiliyor; başlarındaki hicap dışında, istedikleri kıyafetleri giyebiliyor (Kurallara uygun olmak kaydı ile), hatta bizim kadınlarımızdan kat be kat daha fazla makyaj yapıyorlardı.

İran çok ama çok güzel ve kültürel açıdan zengin bir ülke

İran Gece hayatı, alkol, evli olmadan tanışma, aklına geleni söyleyebilme, istediğin insanla kafede oturabilme, hatta araba sürme konusunda kısıtlamalar konusunda her şeyi aşağıda özetledim.

İran’da 2 hafta kaldım. İran Hakkında 300 Sayfa Yazı Yazdım. Aşağıdaki yazılarımı okumadan İran gezi planı yapmamanızı öneririm

• İran Hakkında Bilgi
• İran Nüfusu Haritasi Dili
• İran Şehirleri İran Gezilecek Yerler
• İran Gezisi Hakkında Her Şey

Bu arada, İran’a gitmeden önce, aşağıdaki videolarımı izlemenizi öneririm. Hatta Youtube : Birhayalinpeşinde kanalıma da abone olun. Tüm gezi videolarımı oradan izleyebilirsiniz.

1. İran’da Yaşam & İran Rejimi

Tabiki Norveç, İsveç, Finlandiya‘daki gibi kolay değil bu coğrafyada yaşamak. Özellikle 1979 yılındaki devrimden sonra, toplumun tamamını etkileyen reformlar yapılmış.

Dine, topluma karşı öyle her istediğinizi söyleyemiyorsunuz. Hatta sonu, idama kadar gidebiliyormuş.

Ama, Suudi Arabistan’daki kadar da zor bir hayat yokmuş. İnsanlar, her şeye rağmen özgürce yaşayabiliyorlar.

İran Para Birimi Riyal. 1 dolar 188.000 İran Riyali.

Ama bazı etnik kökenli insanların yaşamları, pekte kolay değil. Mesela :

İran’ın güneyinde tanıştığım bir Afgan, sırf sevgilisi ile kafede görüştüğü için karakola götürülmüş. Aileleri çağırılmış. Ya bir daha görüşmezsiniz, ya da gerekeni yaparız demişler. Gereken ne mi ?

Bu yazımı çok zor kaleme döktüm. Çünkü İran Yönetimi, var olan durumu yazanları tekrar İran’a geri almayabiliyormuş. Ama ben olanları yazdım. Hiç bir şeyi çarpıtmadım. Gördüklerimi, araştırdıklarımı özetledim. Umarım yanlış anlaşılmaz.

Gereken kırbaçlanmak, ya da hapse gitmekmiş. İran’da, özellikle Afganların hayatları biraz daha zor.

Afganların, ülkelerinden İran’a kaçmaları ve İranlıların işlerini ellerinden almaları pekte sevilmiyor. Geçmişte yaşanan olumsuz siyasi durumlardan bahsetmek bile istemiyorum.

İran’a geldiğimde ilk anlarda başıma gelenleri videoda anlattım. Sonuna kadar izlemenizi öneririm.

O yüzden, her ne kadar herkes İran’daki eğitimden, sağlıktan, sosyal hayattan özgürce yararlanmaya çalışsa da, hala silinemeyen izler varmış.

İran’da en ağır cezalar ne zaman veriliyor biliyor musunuz ? Evli olmayan kişiler birlikte olursa işte o zaman.

Hatta en en en ağır ceza ne zaman biliyor musunuz ? Lezbiyen veya Gay ilişkilerinde. Bu konuda çok katılarmış.

Evli olmayan 2 kişi birlikte olurken yakalanmadığı ya da kanıtlanmadığı müddetçe ceza verilmiyor. Ama diyelim ki 1’den fazla kişinin şahitliği alınarak veya video v.s. ile kanıtlanırsa, o zaman çok ciddi sorunlar olabiliyormuş.

İran’da en ciddi yasaklardan bir tanesi sanat alanında. Neredeyse tüm filmler ve müzikler, devletin denetiminden geçiyor. Öyle kafanızın estiğini yayınlayamıyorsunuz.

Sanırım bu yüzden Youtube İran’da yasak. Gerçi herkes bu yasağı deliyor ve evlerindeki kablolu televizyonlar sayesinde istediklerini izleyebiliyorlar.

İran’da Couchsurfing Yaparak Kaldığım Ev : İranda Yaşam – İran kadınları – İran erkekleri

Bir yasak daha söyleyeyim : Düğünlerde kadınlar ve erkekler ayrı yerlerde eğleniyorlar. Birlikte dans etmek yasak.

Damat, belli başlı zamanlarda gelinin yanına gelip düğüne katılıyor. Tabi zenginler bu durumu bir şekilde çözebiliyorlarmış. Tahmin edersiniz !!!

Bununla beraber, tanıştığım İranlılar’dan en çok duyduğum şikayetler; Alkol kısıtlamaları ve kadınların özgürce istediklerini giyememeleri oldu.

Alkolü yine ülkedeki Devrim Muhafızları (Sepahlar) satıyor. Daha doğrusu kontrol onlarda. Eğer İranlılar yakalanırsa, rüşveti yine toplayanlar onlar. 

Aslında alkol kısmı pekte zor değil. İran ev partilerini duymuşsunuzdur. İşte o partilerde bir şekilde aranılan şeyler bulunabiliyor. Hatta sınırdan kaçak olarak ne isterlerse getirebiliyorlar. Sadece masa altından bütün işler yürütülüyor.

Bu arada, yukarıda bir çok siteye erişim yasak demiştim ya. Otel bulmak da ölüm. O yüzden, sadece Şu Siteden hostel, otel v.s. online olarak bulabiliyorsunuz. Booking, Agoda falan hepsi kapalı.

Ama resmi olarak, ülkede alkol satmak-içmek-bulundurmak yasak. Özellikle uyuşturu ticareti yapmak, idam cezasına çarptırılmanıza neden olabiliyor. Ama benim, İran’da en çok odaklandığım konu, İran Kadınları’nın yaşamları oldu.  Neden mi ?

2. İran Kadınları Yaşamı

İran’da iken, en çok kadınların sosyal hayattaki yaşamları konusunda soru aldım. İstediklerini giyebiliyorlar mı, istediklerini yapabiliyorlar mı diye ! Araba sürebiliyorlar mı ! Tek başlarına gezebiliyorlar mı ! Evlendikleri zaman baskı görüyorlar mı ! Okula gidiyorlar mı !

Genel olarak, özellikle Başkent Tahran’da dilediklerini yapabiliyorlar. Kız kıza dolaşabiliyorlar, eğlenebiliyorlar. Okula gitmek, özgürce diledikleri yerde bulunmak zaten söz konusu bile değil.

İran Kadınları : İran’da Yaşam Sanıldığı Kadar Çokta Zor Değil

Hatta araba sürememeleri konusu da tamamen yalan. İran’da kadınların araba sürmeleri asla yasaklanmadı. O yasaklanan, Suudi Arabistan’da idi.

Ama kıyafet giyme özgürlükleri ne yazık ki kısıtlı. Her istediklerini giyemiyorlar. Başlarında, her daim hicap dedikleri örtü olmak zorunda. Şort giyemiyorlar. Kısa kollu t shirt yasak mesela.

İran’da sevgiliniz ile aynı odada kalamayabilirsiniz. Ama çoğu otele evli olduğunuzu söylerseniz sorun etmiyorlar. Ama ne olur ne olmaz yüzük parmağınızda yüzükleriniz olsun derim. Evlilik cüzdanını çoğu otel istemiyormuş.

Ama diğer alanlarda gayet serbestler. Avukat da olabiliyor doktor da ; tek başlarına istedikleri meydanlarda özgürce gezebiliyorlar da.

İstedikleri  makyajı, hatta en abartılısını yapabiliyorlar. Bu konuda çok rahatlar. Bana, başlarındaki hicap, biraz göstermelik geldi doğrusu. Zaten zoraki giydikleri için, özellikle evlerde ve arkadaş-aile buluşmalarında kimse bu baş örtüsünü takmıyor.

Bu arada, özellikle son yıllarda, kadınlar sosyal medyanın da etkisiyle, bir çok paylaşımda bulunarak toplumda hafif çaplı bir yakarış başlatmış.

He sosyal medya demişken ; instagram dışında neredeyse tüm sosyal medya ağları da YASAK.

İran’da Çok Güzel İnsanlarla Tanıştım. : İran nasıl bir ülke : İran kadınları ve İran erkekleri hakkında her şey

Tabi VPN kullanarak her kanala sızabiliyorsunuz ama yine de insanı uğraştırmıyor değil.

İran kadınları, evlerinde çok ama çok rahatlar. Zaten İran’da 2 hayat var :

• Bir tanesi evde olan hayat
• Diğeri ise sokaktaki hayat.

Evde, aileniz ve siz nasıl isterseniz öyle yaşayabilirsiniz. Ev partileri, istediğiniz kıyafeti giymek, aklınızdan geçeni söylemek serbest.

Ama sokakta, durum biraz değişiyor. Ahlak polisi dedikleri polisler var. Başınızda hicap yoksa, sizi uyarıyorlar.

İran kadınları da artık o kadar alışmışlar ki, neredeyse tüm İran kadınları, sokağa çıkarken refleksten midir nedendir bilmem, anında örtünme isteğiyle başlarını kapatıyorlar.

Bu arada, İran’ı asla ama asla, kadınların peçe v.s. ile yüzlerini kapatmak zorunda kaldığı; kadınların sesinin çıkmadığı bir yer olarak düşünmeyin. Alakası bile yok !

Tabi önemli yönetim pozisyonları, dini liderlik v.s. gibi alanlarda pek İran kadınları görülmüyor. Bu konuda ne yazsam bilemiyorum doğrusu ! Ama genel olarak, İran kesinlikle düşündüğünüz gibi bir yer değil.

Zaten tek başına gezen onlarca yabancı kadın gezgin de gördüm. Hepsi de gayet rahat gezdiklerini ve İran’ın basında söylendiği gibi bir yer olmadığını belirttiler.

3. İran Erkekleri Yaşamı

Valla erkekler gayet rahat. Şort yasak. Diğer tüm kıyafetler serbest. İstedikleri yere gidip, istediklerini yapabiliyorlar.

Sadece ; gece hayatı, alkol, bar, pub kültürü yok. Benim, İran’da gördüğüm tek OLMAYAN şey bu alanlar oldu. Erkekler, kadınlara göre çok daha az kısıtlanmış.

İran’da Çok Farklı Dini İnanışlar Var : Her inanıştan insanlarla tanışabiliyorsunuz. : İran kadınları ve erkekleri

Tabi erkekler de, öyle kafalarına esen şeyleri eleştiremiyorlar. En en en önemlisi de, dine karşı gelmek; din adamlarını eleştirmekmiş. Ben, öyle duydum. Hatta gördüm…

Bununla beraber, diyelim bir erkek, İranlı bir kadını beğendi. Sokakta gördü. Sizce nasıl tanışır ?

Şimdi anlatacağım kısma inanamayacaksınız

Bu İran erkeklerinin 2. bir cep telefonları oluyor. Trafikte kızı beğendikleri zaman, çat diye yanlarına gidip konuşamıyorlar. Zaten gece hayat v.s. olmadığı için, herkes arabasıyla o sokak senin bu sokak benim gezip duruyor.

İşte beğendikleri kızın arabasının camından içeriye, bu 2. telefonu atıyorlar. Sonra bu telefonu arayıp, kızla tanışıyorlar. Yani öyle rahatça sokakta tanışayım, numarasını alayım durumu YOK!

4. İran’da Muta Nikahı

Bu nikahtan bahsetmesem çatlardım. Şimdi efendim, özellikle Tahran’ın kuzeyinde çok zengin İranlılar yaşıyorlar.

Bu arkadaşlar öyle böyle zengin değiller. Ülkede ulaşamayacakları şey yok. Partileri zengin lüks villalarında düzenliyorlar.

Akla gelen her türlü alkol de getirtilebiliyor. Ülkede alkol yönetimi, Ermeniler’in elinde. Bildiğim kadarıyla, Ermeniler belirli limitlerde alkol tüketebiliyorlar.

Muta nikahı : Geçici evlilik sözlemişidir. Ücret karşılığında yapılır. İslam’ın ilk günlerinde serbestti ama aslında artık yasaktır. Rafiziler ile Şiiler hariç tüm İslam alemi, bu nikahın haram olduğunu kabul ediyor.

Yani anlayacağınız her şeyin bir düzeni var. Sistem bir şekilde böyle işliyor. İşte bu sistemde, evli olmayan çiftler, birlikte olmak isterlerse ne olacak ?

İran’da Yaşam : İran’da Dini Mabetler : İran nasıl bir ülke : İran kadınları

Günah, haram, yasak. Artık ne derseniz deyin. Ama saatlik, haftalık, aylık evlenme sistemleri var.

Böylece evlenip, resmi olmasa da, toplum tarafından kabul edilen bu evlilik sistemi sayesinde, birlikte olabiliyorlar. Devlet de onlara “Siz günaha girdiniz. Rejime karşı geldiniz.” diye ceza kesemiyor. Çünkü muta nikahı serbest.

Muta nikahında şahit aranmaz. Şahit Allahtır. Sunnilikte, zina olarak kabul ediliyor.

Yukarıda da bahsettiğim gibi : Muta nikahı, aslında anlaşmalı nikah, geçici nikah. Yani sırf 2 kişi birlikte olsun diye yapılan değil ; aslında eski zamanlarda, uzun süre başka şehirlerde olan erkeklerin eşyalarına bakacak olan kadınlar ile yapılan anlaşmaymış.

Resmi nikah olmadığı için; laf olmasın, söz olmasın, kadınların da hakkı yenmesin diye yapılırmış. Ama zamanla çarptırılmış…

Aslında bu kısım Şiilikte çok başka, Sunnilikte çok başka yorumlanıyor. Daha fazla sizi boğmadan, İran’daki sosyal hayat hakkında gördüklerimi anlatayım diyorum.

5. İran’da Sosyal Hayat

Hadi biraz da bu konuya değineyim. 14 gün kaldığım İran’da, sosyal hayatta hiç bir olumsuz sorun görmedim arkadaşlar. Bu, inanın beklediğimden çok ama çok şaşırttı beni. Mesela ;

Sanırım bu fotoğraf bazı şeyleri daha iyi özetliyordur : İran nasıl bir ülke : İran kadınları

Hava limanına indim. Telefon hattı alacaktım. 2 tane çalışan kadın, dakikalarca muhabbete tuttular. Sonra ertesi gün çarşıya indim. Bu sefer 3-4 kadın etrafımı sardı.

Fotoğraf çekindik. Dakikalarca hem Türkiye hem İran hemde ABD hakkında muhabbet ettik. İnanılmaz sosyal insanlar. Hatta idda ediyorum, bizden daha sosyaller.

Mesela özellikle Tahran’daki parklara gittim. Merak ettim halk parklarda ne yapıyor diye. Çünkü biliyordum İran’da gece hayatı, eğlence sektörü yoktu. O yüzden insanlar, zamanlarının çoğunu parklarda geçiriyorlardı.

İran’a uçak bileti almadan önce  En iyi uçak ve tren bileti siteleri yazıma bakınız.

İnanın el ele dolaşan çiftler, aşıklar, mangal yakan aileler, top oynayan insanlar gördüm. Kimse, kimseye karışmıyordu ve hayat gayet normal şartlarında, olması gerektiği gibi ilerliyordu.

Yukarıda bahsettiğim olumsuz durumlar tabiki yaşanıyor ama özellikle Tahran gibi bir Başkent’de daha az. Özellikle kırsal kesimlere gittikçe, daha çok belirginleşiyor.

Hatta size şu kadar söyleyeyim : Zaten ne kadar misafirperver olduklarını biliyorsunuzdur. Ama buna ilaveten, İranlıların inanılmaz dışa dönük, pozitif, muhabbet canlısı insanlar olduklarını söyleyebilirim. Her şeye rağmen yaşamaktan ve keyif almaktan çok iyi anlıyorlar.

İran’da Yaşam Her Şeye Rağmen Güzel : İran kadınları ve İran erkekleri hakkında her şey

O yüzden, İran’da yaşam konusunda hiç bir “Ya çok zor hayatları.” tarzında yorumu benden beklemeyin. Zor olan kısımları yukarıda anlattım ama onları da artık bir şekilde görmezden gelip, kendi buldukları çözümler ile esnetmişler.

Aşağıdaki yazılarımı okumadan İran gezi planı yapmayın derim!

• İran Hakkında Bilgi
• İran Nüfusu Haritasi Dili
• İran Şehirleri İran Gezilecek Yerler
• İran Gezisi Hakkında Her Şey

İran kadınları, İran erkekleri oldukça hayat dolu geldiler bana. Evet. Biliyorum. Yukarıda anlattıklarıma, aslında detaylıca bakınca, çok can sıkıcı durumlar var. Ben de farkındayım. Ama artık İran‘daki çoğu genç bu durumdan bıkmış. Kabullenmiş. “Hayat geçiyor. Elimizden geleni yapalım. Olduğu kadar.” kafasındalar.

Keşke böyle olmasaydı. Ama bazı yerlere gidince, elinizden bir şey gelmiyor ve sadece izlemekle yetiniyorsunuz. Umarım, bazı özgürlükler sonun kadar yaşanır ve İran halkı da istedikleri en güzel özgürlüklere sonunda ulaşırlar. Aşağıdaki sosyal medya hesaplarımdan takip edip bana sorularınızı sorabilirsiniz. Hayal edelim. Düşelim peşine…